Ενθύμιον Σαμαρίνης. Η ανάδυση της μνήμης (1746-1940)
Παρουσιάστηκε το Σάββατο 30 Μαρτίου σε μια κατάμεστη αίθουσα το λεύκωμα του Ν. Σιούμκα αλλά και η έκθεση του με φωτογραφίες στην αίθουσα «Τάκης Τλούπας»
Ο Σύνδεσμος Σαμαριναίων Λαρίσης και Περιχώρων ‘’Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ’’ και η Αντιδημαρχία Πολιτισμού του Δήμου Λαρισαίων διοργάνωσαν την παρουσίαση του λευκώματος του Νικολάου Ι. Σιούμκα »Ενθύμιον Σαμαρίνης», το Σάββατο το απόγευμα στην αίθουσα ‘’Τάκης Τλούπας’’ του Χατζηγιάννειου Πνευματικού Κέντρου Λάρισας.
Το λεύκωμα είναι ένα συγκινητικό φωτογραφικό οδοιπορικό, όπως αυτό αποτυπώθηκε σε περισσότερες από τριακόσιες ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Πρόκειται για μια καλλιτεχνική προσέγγιση της Σαμαρίνας, μέσα από τη ματιά φωτογράφων και περιηγητών από τα τέλη του 19ου έως και το β’ μισό του 20ού αιώνα. Ένα γοητευτικό «ταξίδι» στο χρόνο, που ξεκινά από την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας στη Σαμαρίνα και διατρέχει όλα τα σημαντικά ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα μέχρι και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το λεύκωμα, το οποίο είναι αφιερωμένο σε δύο εξέχουσες προσωπικότητες της Λάρισας που έλκουν την καταγωγή τους από τη Σαμαρίνα, τον Στέλιο και τη Λίτσα Καντώνια, παρουσίασαν ο ιστορικός Τέχνης Α.Π.Θ., δρ Νικόλαος Παπαγεωργίου, ενώ την ξενάγηση έκανε η φιλόλογος κ. Χρυσούλα Μανδραβέλη. Ο Νίκος Σιούμκας μίλησε για την πολυετή προσπάθειά που κατέβαλε για τη συγκέντρωση του υλικού, η οποία είχε ως αφετηρία και γνώμονα τη μεγάλη του αγάπη για τη γενέτειρά του.
«Όταν από με τέτοια κοπιώδη εργασία, με τριακόσιες και φωτογραφίες καταφέρεις να αποτυπώσεις και να καταγράψεις την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου σου σε ένα υλικό που διατρέχει τους τρεις τελευταίους αιώνες, αυτό είναι σπουδαίο», σημείωσε μεταξύ άλλων η Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Λάρισα, κ. Μαρία Γαλλιού.
«Είναι μεγάλη η χαρά που βρίσκομαι απόψε ανάμεσά σας, στην παρουσίαση ενός πονήματος που έγινε με πολλή αγάπη από τον δημιουργό του, που ξέρω την αγάπη του και για τη Σαμαρίνα και για τη Φαλάνη», ανέφερε στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Λαρισαίων, κ. Θανάσης Μαμάκος. Για την περιοχή της Σαμαρίνας δε ο ίδιος ανέφερε πως «είχα την τύχη να απολαύσω τη φιλοξενία από ανθρώπους πολύ καλούς, φιλόξενους, ενεργούς, με δύσκολα βιώματα από τη ζωή παλιότερα και πρέπει αυτό να το διατηρήσουμε άσβεστο», ενώ συνεχάρη και ευχαρίστησε τους δημιουργούς της έκθεσης για την προσφορά τους. «Εμείς, ως Δημοτική αρχή στεκόμαστε αρωγοί σε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό, τη διατήρηση της πολιτιστικής μας παράδοσης, γιατί αυτό που έχουμε πολλές φορές άκουσε, ότι λαός χωρίς παρελθόν, είναι λαός χωρίς μέλλον, ισχύει απαρέγκλιτα», σημείωσε καταληκτικά.
Γεγονότα και συμβάντα καθημερινά – φαινομενικά ασήμαντα – μετατρέπονται σε πολυσήμαντα γεγονότα φωτογραφικά μέσα από το βλέμμα του Νίκου Σιούμκα, που τα αντικρίζει με μια νέα, «ξένη», ματιά, σα να τα βλέπει για πρώτη φορά.
Πράγματα απλά, συνηθισμένα, μικρά κομμάτια χώρου και χρόνου, φορτίζονται με νέες σημασίες και αποκτούν νόημα μέσα στο φωτογραφικό κάδρο. Μικρά στιγμιότυπα ζωής αφήνουν το φωτογραφικό αποτύπωμά τους στο χρόνο. Γιατί, τελικά, η φωτογραφία δεν είναι τίποτα άλλο από «το αιώνιο ίχνος μιας στιγμής». Μέσα από τις φωτογραφίες ο Νίκος Σιούμκας προσφέρει ένα έργο, όπου κάθε σελίδα αποτελεί μια ξεχωριστή ολότητα. Ένα σπάνιο υλικό που ο ακούραστος δημιουργός συγκέντρωσε με αξιοθαύμαστη υπομονή και επιμονή με κίνητρο και αφετηρία την αγάπη του για τη φωτογραφία και τη λατρεία για τη Σαμαρίνα». Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στην ενδελεχή έρευνα που έκανε ο Ν. Σιούμκας για την ταυτοποίηση των φωτογραφιών και επεσήμαναν το μοναδικής αξίας ιστορικό υλικό που περιλαμβάνει. Ψηφίδες ιστορίας που βοηθάνε τον αναγνώστη όχι μόνο να γνωρίσει τη Σαμαρίνα του παρελθόντος και την ιστορική της διαδρομή, αλλά, πολύ περισσότερο, να κατανοήσει και να «εκτιμήσει» τη Σαμαρίνα του σήμερα.
Η έκθεση φωτογραφίας θα είναι ανοιχτή για το κοινό καθημερινά μέχρι τις 6 Απριλίου και περιλαμβάνει περίπου 50 φωτογραφίες που περιέχονται στο λεύκωμα.
Ο Σύνδεσμος Σαμαριναίων Λάρισας και ο Νίκος Σιούμκας ευχαρίστησαν προσωπικά τον μεγάλο χορηγό κ. Ιωάννη Καντώνια και την οικογένειά του ενώ την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους η Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Λάρισα, κ. Μαρία Γαλλιού ο Δήμαρχος Λαρισαίων κ. Αθανάσιος Μαμάκος, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Θωμάς Ρετσιάνης, ο εκπρόσωπος του Δήμου Γρεβενών κ. Νικόλαος Τσιουτσιούμης, ο εκπρόσωπος της Τοπικής Κοινότητας Σαμαρίνας κ. Κωνσταντίνος Κυπριζλής, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ελασσόνας κ. Ιωάννης Καριπίδης, η προϊσταμένη της εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας κ. Σταυρούλα Σδρόλια, η Επιστημονικά υπεύθυνη του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας κ. Φανή Καλοκαιρινού, ο ιερέας της ενορίας Φαλάννης π. Βασίλειος Σταύρου, ο πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας Φαλάννης κ. Κώστας Λυγούρας, ο πρώην αρχηγός ΓΕΑ κ. Γιώργος Μπλιούμης η εκπρόσωπος του Συνδέσμου Σαμαριναίων Αθηνών κ. Ασπασία Αβέλλα και του Συλλόγου Σαμαριναίων Κοζάνης κ. Ανδρέας Πιτένης. Πλήθος κόσμου Λαρισαίων και Σαμαριναίων.
Για την έκδοση του λευκώματος συνεργάστηκαν οι εξής:
Επιμέλεια -Διορθωση κειμένων: Χρυσούλα Μανδραβελη.
Γραφιστική Επιμέλεια: Γιώργος Νικολαίδης.
Μετάφραση στην αγγλική γλώσσα:
Δέσποινα Λιούπα, Ευαγγελία Νούσιου, Ευαγγελία Σιούμκα.
Για την οργάνωση της έκθεσης στο Χατζηγιάννειο Πνευματικό κέντρο:
Φωτογραφίες – Εκτύπωση: Κυρίτσης Τεχνική – Διαφημιστική
Φορεσιές – Κοστούμια: Χάιδω Καρασίμου
Κορίτσια με φορεσιές: Σήλια Πετρίκη, Μικαέλα Σδρούλια, Δήμητρα Τεκούση, Δήμητρα Χώτου, Κατερίνα Σιούμκα.
Παρουσίαση – Συντονισμός Εκδήλωσης: Ευρυδίκη Μήλιου
Θερμές ευχαριστίες στον Δήμαρχο Λαρισαίων κ. Αθανάσιο Μαμάκο και τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού κ. Θωμά Ρετσιάνη για την παραχώρηση της αίθουσας. Για την πολύτιμη βοήθεια και οργάνωση, τους Νίκο Παπαθανασίου, Έλενα Ζήλου, Θεοδώρα Ταμπούκα, Χάιδω Σακελλάρη-Λυγούρα, Μαρία Γκαμπέτα, Μπάμπη Βραζιτίκο, Θεοδόση Δώτα, Σωτήρη Αβέλλα, Νίκο Πετρίκη, Θεόδωρο Λυγούρα, καθώς και την εταιρεία Εμμανουήλ Γραβάνη και υιοί για την διάθεση και προσφορά των τυροκομικών προϊόντων.
Διάρκεια έκθεσης 1 εως 6 Απριλίου, καθημερινά στο Χατζηγιάννειο Πνευματικό κέντρο και ώρες 6:00μμ – 9:00μμ.
