Είναι χειροποίητα. Είναι παραδοσιακά. Είναι ολόγλυκα, παρηγορητικά και πολυταξιδεμένα. Είναι οι γλυκιές μπουκιές που φτιάχνονται σε ένα εργαστήριο στον οικισμό Λακκώματα, κοντά στο Άργος Ορεστικό Καστοριάς.
Μια ιστορία που ξεκίνησε από το 1895, όταν ένας μερακλής μάστορας, ο Αδαμούσιος (Μούσιος) Τζώτζας, αφού μαθήτευσε και έμαθε την τέχνη της ζαχαροπλαστικής στη Θεσσαλονίκη, άναψε τη φωτιά, έβαλε πάνω της ένα χάλκινο καζάνι και έβγαλε ολόγλυκες αφράτες μπουκίτσες, τα περίφημα λουκούμια του.
Από τότε, η φλόγα δεν έσβησε. Ο γιος του, Νίκος, πήρε νωρίς τα σκήπτρα στα χέρια του και συνέχισε με ζέση την εργασία του πατέρα του. Τους έδωσε το όνομά του, «Μούσιου», και τα έκανε γνωστά πολύ πέρα από την Καστοριά. Τοποθέτησε τα λουκούμια σε όμορφα κουτάκια και έστελνε τη γλύκα του τόπου του σε όλη την Ελλάδα. Το 1960, έφθασε να απασχολεί στο εργαστήριό του 20 άτομα. Θεωρούσε τον εαυτό του ευλογημένο που φορούσε την ποδιά του ζαχαροπλάστη και εξακολούθησε να δουλεύει έως τα 82 του χρόνια. Δεν δίστασε κάποια στιγμή, όταν θέλησε να αρχίσει να κάνει και καραμέλες, να πάει στην Ιταλία, σε διάσημες καραµελοποιΐες της εποχής, ώστε να εκπαιδευτεί και να τελειοποιήσει την τέχνη του. Φυσικά, μετέδωσε αυτή του την αγάπη και στην κόρη του, που στήνει πλέον αυτή το καζάνι εδώ και χρόνια.
Φωτογραφία: Ηλίας Κοσίντας
Η Ευδοξία Βλάχου, ως μαθήτρια του Δημοτικού, τριγύριζε στο εργαστήριο του πατέρα της και ανυπομονούσε να έρθει η στιγμή να πιάσει την ξύλινη κουτάλα, να ανακατέψει το νισεστέ, τη ζάχαρη και το νερό, και μαγικά, από αυτό το απλό μείγμα ώστε να δημιουργηθούν τα αέρινα λουκούμια.
Στο τιμόνι της εταιρείας πλέον, μαζί με το σύζυγό της Γιώργο Βλάχο, το 2006 έστησαν το καινούριο εργαστήριο, όπου εδώ παράγονται τα περίφημα λουκούμια αμυγδάλου με άρωμα βανίλιας.
Φωτογραφία: Ηλίας Κοσίντας
Δύο ώρες πάνω από τη φωτιά
Την ώρα που φθάσαμε στο εργαστήριο, το μείγμα είχε αρχίσει να κοχλάζει και μεγάλες φουσκάλες να αναδύονται από τον πάτο του χάλκινου καζανιού. Η Εύη πρόσθεσε το ψιλοκομμένο και καβουρδισμένο αμύγδαλο και ο Γιώργος άδειασε το μείγμα σε ένα καλούπι. Εδώ, θα μείνει για 24 ώρες και στη συνέχεια, θα κοπεί και θα πασπαλιστεί με σύννεφα άχνης ζάχαρης. Θα μπει προσεκτικά στα κουτάκια του και θα ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο.
Το λουκούμι Μούσιου έφθασε και μέχρι τον Λευκό Οίκο. Έχει καθιερωθεί, όταν έρχεται η ώρα ο εκάστοτε πρόεδρος της Ελληνικής Ομογένειας να δώσει τα διαπιστευτήριά του στον καινούριο πρόεδρο των ΗΠΑ, να του προσφέρει ένα κουτί λουκούμια Μούσιου.
Φωτογραφία: Ηλίας Κοσίντας
Γυάλινα βάζα γεμάτα γεύση και χρώμα
Εκτός από τα λουκούμια, δώδεκα γεύσεις με πεντανόστιμες καραμέλες κλείνονται μέσα σε γυάλινα βάζα, παραμένοντας ολόφρεσκες και μυρωδάτες. Καραμέλες βύσσινο, πορτοκάλι, λεμόνι, κανέλα, φράουλα, τριαντάφυλλο, ρόδι, ροδάκινο, αλλά και ούζο, καφέ και μέντα, δουλεύονται πάνω στους μαρμάρινους πάγκους του εργαστηρίου, αρωματίζονται και ολόφρεσκες συσκευάζονται. Το μπισκοτολούκουμο είναι ένα άλλο must-try προϊόν του εργαστηρίου.
Ένα παγωμένο υποβρύχιο
Από ένα τόσο μερακλίδικο εργαστήριο, δεν θα μπορούσε να λείπει το περίφημο υποβρύχιο. Η κλασική βανίλια, η μαστίχα και το τριαντάφυλλο, μαζί με τις πιο μοντέρνες εκδοχές του φιστικιού και του λεμονιού έρχονται να συμπληρώσουν την γκάμα των γλυκών απολαύσεων. Μια κουταλιά υποβρύχιο, σε ένα ποτήρι με παγωμένο νερό, παραμένει ένα εμβληματικό κέρασμα για όλες τις στιγμές.