Τον γνώρισα όταν ήμουν μαθητής στο Γυμνάσιο του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδασκε την Ιστορία με ενθουσιασμό και μετέδιδε την ευαισθησία του για τα εθνικά θέματα. Ο Βαλκανιολόγος Αχιλλέας Λαζάρου έφυγε από κοντά μας στις 13 Ιουνίου σε ηλικία 93 ετών. Υπήρξε ένας σύγχρονος διδάσκαλος του Γένους.
Γεννήθηκε στην Ελασσώνα το 1930 και πήρε πτυχίο και διδακτορικό τίτλο από τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Δίδαξε ως εντεταλμένος διδάσκων τη βαλκανική γλωσσολογία σε γαλλικά πανεπιστήμια. Η διδακτορική διατριβή του αποδεικνύει με πληθώρα επιχειρημάτων ότι το γλωσσικό ιδίωμα των Βλάχων είναι μεν λατινογενές, αλλά προέρχεται από γλωσσικό εκλατινισμό γηγενών Ελλήνων κατά την εποχή της Ρωμαϊκής κατακτήσεως. Οι Βλάχοι με Β κεφαλαίο είναι Έλληνες και όποιος δηλώνει το αντίθετο είναι ανιστόρητος ή προπαγανδιστής, έλεγε και έγραφε ο Λαζάρου.
Ο Βλαχόφωνος Ελληνισμός έχει γίνει παλαιότερα στόχος προπαγανδιστικών ενεργειών. Τον 19ο αιώνα η ρουμανική προπαγάνδα αγωνίσθηκε για να τους προσεταιρισθεί, αλλά απέτυχε. Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Ιταλοί του Μουσσολίνι διέδιδαν ότι οι Βλαχόφωνοι είναι απόγονοι των αρχαίων Ρωμαίων και επιχείρησαν να δημιουργήσουν με τη χρήση βίας το Πριγκηπάτο της Πίνδου. Απέτυχαν οι προσπάθειες, διότι οι Βλαχόφωνοι ήταν, είναι και θα παραμείνουν αναπόσπαστο τμήμα του Ελληνισμού.
Ο Αχιλλέας Λαζάρου έγραψε πολυάριθμα βιβλία και άρθρα για τους Βλάχους και για τους αρβανιτόφωνους Έλληνες. Αντιμετώπισε με τεκμηρίωση και πλούτο παραπομπών τις απόψεις επιστημόνων του εξωτερικού που αμφισβητούσαν την ελληνική καταγωγή των Βλάχων. Τόνιζε ότι πολλοί Εθνικοί Ευεργέτες ήσαν Βλαχόφωνοι. Και δίδασκε ότι στη Βόρειο Ήπειρο και στα Σκόπια υπάρχουν σήμερα Έλληνες Βλάχοι.
Ο Αχιλλέας Λαζάρου υπηρέτησε την πατρίδα, την επιστήμη και την κοινωνία ως δάσκαλος, ως ερευνητής, ως σύμβουλος, ως συγγραφέας, ως Γενικός Επιθεωρητής Μέσης Εκπαιδεύσεως και ως γλαφυρός ομιλητής. Τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος, από την Εκκλησία της Ελλάδος, από την Ακαδημία Αθηνών, από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων και από άλλους φορείς. Ήταν ευλαβής Ορθόδοξος Χριστιανός και συνεργάσθηκε στενά με το μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο.
Συλλυπούμαι τη σύζυγό του, τα δύο παιδιά του και τα έξι εγγόνια του. Η πνευματική προσφορά του Λαζάρου μένει ως “κτήμα ες αεί”, αποθησαυρισμένη σε βιβλία και τόμους με πλουσιωτάτη βιβλιογραφία. Προσωπικά τού οφείλω πολλά. Με βοήθησε να αγαπήσω την Ιστορία. Αιωνία η μνήμη του!
Κωνσταντινος Χολεβας
Πολιτικος Επιστημων – Συγγραφεας.
Σ.Κ